Alles wat je moet weten over Gebitsslijtage en mogelijke oorzaken

Tandartsen zien steeds vaker gebitsslijtage bij hun patiënten. Dit komt voor een deel door dat mensen steeds ouder worden. Toch zien tandartsen ook onder jongeren in toenemende mate gebitsslijtage ontstaan. Veertig procent van de 16-jarigen heeft al erosieslijtage. Dit vraagt om een zorgvuldige diagnostiek en behandeling. Hoe ontstaat slijtage van het gebit nu precies? Dat is moeilijk vast te leggen omdat meerdere factoren een rol spelen. Zelden is bijvoorbeeld alleen sprake van erosie. Er zij drie verschillende vormen van slijtage: Mechanische slijtage, Chemische slijtage, Stress in het gebitselement. Tand-op-tand contact is een vorm van mechanische slijtage. Je kunt je voorstellen dat dit meerdere keren per dag gebeurt, tijdens slikken en kauwen. De slijtage is in verhouding met de kracht maal de afstand. Dan is er ook nog tanden knarsen, ook wel bruxeren genoemd. Dat komt heel veel voor. Tanden knarsen laat zich het beste omschrijven als onbewuste mondgewoonte met niet-functioneel ritmisch drukken, duwen, klemmen en schuiven van tanden over elkaar. Bij bruxeren zijn geen van deze bewegingen onderdeel van functionele bewegingen zoals eten en/of slikken. Wat tanden knarsen veroorzaakt, is nog niet bekend. Wel worden factoren genoemd zoals stress en persoonlijk karakter, ziekte, trauma, roken, inname van cafeïne, medicatie en drugs en slaapproblemen zoals snurken en slaapapneu. Wist je dat mensen zowel overdag als in hun slaap tanden knarsen? Daarom wordt gesproken over waak en/of slaapbruxisme. Waakbruxisme komt veel vaker voor dan slaapbruxisme. 22 tot 31 procent van de volwassenen doet aan waakbruxisme en 9 tot 15 procent van de volwassenen kampt met slaapbruxisme. Wil je weten of bij jou sprake is van bruxisme? Je kunt dit achterhalen met een app op de telefoon: Do I snore or do I grind? Slaapapneu: Het onderbreken van de ademhaling tijdens de slaap voor meer dan tien seconden is een mogelijke oorzaak van bruxisme. Bij ongeveer 57 procent van de mensen die met bruxisme te maken hebben, is sprake van milde tot redelijke apneu en bij 37% ernstige apneu. Voor wie te maken heeft met apneu kan het aanmeten van een beschermplaat in de bovenkaak problemen geven. De plaat verkleint namelijk de ruimte voor de tong, met een mogelijke toename van de slaapapneu tot gevolg. Medicatie kan van invloed zijn op tanden knarsen. Zo vergroten antidepressiva de kans op slaapbruxisme. Verschillende soorten drugs doen de kans op bruxisme toenemen. De bekendste is XTC/MDMA, een drug die door vijftig procent van de festivalbezoekers wordt gebruikt. XTC/MDMA zijn amfetamines die de speekselproductie verminderen. Het lichaam is in opperste staat van paraatheid. Vanwege de verminderde speekselproductie neemt ook de kans op erosie toe. Nog altijd is vrij weinig bekend over bruxisme. Naast medicijnen kunnen stress, roken en slaapapneu van invloed zijn. Van zure dranken weten we dat ze invloed hebben op het ontstaan van erosie, maar niet op het ontstaan van bruxisme. Tussen bruxisme en gastro-oesofageale reflux lijkt wel een relatie te bestaan. Anorexia nervosa is een bekende eetstoornis waarbij ondergewicht en vreetbuien worden afgewisseld met compensatiegedrag zoals braken en laxeren. Alcoholisme kan ook leiden tot ernstige slijtage van het gebit. Speeksel speelt een belangrijke rol in de bescherming tegen erosie en chemische slijtage. Zonder speeksel van goede kwaliteit kan het glazuur op onze tanden geen weerstand bieden aan alle zure producten onder een pH van 5.5 en heeft erosie vrij spel. Verschillende factoren kunnen de speekselproductie negatief beïnvloeden, zoals medicatie, bestraling, aandoeningen van het zenuwstelsel of auto-immuunziekten. Er zijn ook uitwendige factoren die chemische slijtage kunnen veroorzaken, zoals voeding, medicatie, drugs en omgevingsfactoren. Astmapatiënten lopen extra risico op chemische slijtage door hun medicatie. Stress kan ook leiden tot slijtage van tanden en kiezen, vooral bij mensen met dentale slaapproblemen. Een goede diagnose en behandeling zijn essentieel om gebitsslijtage te voorkomen en te behandelen!